روستای خویگان علیا، قطب گردشگری تاریخی فریدون شهر
به گزارش وبلاگ بارسلونا، هرچند این نام آوری و تاریخ دیرینه فقط منحصر به دوران باستان و پیش از تاریخ نبوده و در دوران اسلامی نیز این ناحیه در اعصار مختلف به ویژه در دوران شکوفایی تمدن اسلامی در منطقه اصفهان یعنی دوره صفویه زبان زد خاص و عام بوده است.
آثار تاریخی و جلوه های میراثی بر جای مانده از این دوره در مناطق شهری و روستایی فریدون شهر به وضوح گواه این شکوفایی اجتماعی، فرهنگی و دینی در منطقه غرب اصفهان یعنی فریدن و فریدون شهر است.
آثار و مدارک مستدل به صراحت نشان می دهد که در دوران شاه عباس اول اقوام گرجی و ارمنی از مناطق مرزی ایران به این ناحیه جغرافیایی منتقل شده اند و در کنار سه قوم دیگر یعنی بختیاری ها، ترک ها و فارس ها زندگی مسالمت آمیزی در این منطقه داشته و دارند.
هرکدام از اقوام یاد شده از دوره های گذشته، آثار تاریخی از خود به جای گذاشته اند که شاید یکی از شاخصترین و چشمگیرترین آثار، مربوط به اقوام ارمنی در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر باشد، هر چند در دهه 1340 شمسی به دنبال اجرای قانون اصلاحات ارضی، بسیاری از ارامنه ساکن در فریدن و فریدون شهر با فروش اراضی تحت مالکیت خود به کلان شهرهای ایران یعنی اصفهان و تهران و بعضی نیز به خارج از کشور مهاجرت کردند.
وجود 3 کلیسا و قبرستان ارامنه
بر اساس شواهد تاریخی، حضور ارامنه در منطقه فریدون شهر عمدتاً در روستاهای خویگان علیا، سنگباران، صادقیه، میلاگرد، بیجگرد و سورشجان بوده است. روستای خویگان علیا در شمال فریدون شهر یکی از روستاهای مهم و هدف توریستی به شمار می رود که عمده شهرت آن به دلیل برخوداری از بافت تاریخی، قبرستان های ارامنه با سنگ قبرهای ارزشمند و بی بدیل و مهم تر از همه سه کلیسا است که به نام های مریم مقدس، هوانس و نرسس هنوز هم با معماری ویژه پابرجا بوده و در آن ها مراسم های مذهبی به قوت خود برگزار می گردد.
کلیسای مریم و هوانس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و پرونده ثبت کلیسای نرسس نیز در مراحل پایانی واقع شده است، به عبارت بهتر، خویگان علیا، نقطه کانونی توریستی تاریخی شهرستان فریدون شهر است که با سرمایه گذاری در آن می توان از این روستا به عنوان قطب توریستی میراثی در منطقه بهره برداری کرد.
کلیساهای مذکور در طی چند سال اخیر با اعتبارات اختصاص یافته از سوی اداره کل میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی استان اصفهان احیا و بازسازی شده اند. علاوه بر کلیساها، خانه های تاریخی با معماری ویژه ارمنی در این روستا وجود دارد که در صورت بازسازی، می توانند به صورت اقامتگاه های بوم گردی و هتل های سنتی، پذیرای توریستان مختلف باشند.
از دیگر آثار معروف در این روستا، قلعه تاریخی سیمون است که متأسفانه در طول سالیان گذشته به شدت تخریب شده و نیازمند بازسازی است. این روستا، علاوه بر برخوداری از میراثث ملموس که به آن ها اشاره شد، از مواریث ناملموس ارزشمندی برخودار است که برگزاری مراسم های دینی در کلیسا و جشن وارداوار یا همان آب پاشان مسیحی از مهم ترین آن ها به شمار می رود که در تیر ماه و بعد از عید پاک مسیحیان برگزار می گردد.
قبرستان های ارامنه از دیگر آثار ویژه تاریخی در این روستاست که بزرگی و کوچکی سنگ قبرها و حکاکی های صورت گرفته بر روی آن ها هر یک حکایت های متنوعی از شیوه زیست، آداب و رسوم و باورها و عقاید این قوم در دوران گذشته در خود دارند.
خویگان علیا، بی شک نمادی شاخص از حیات تاریخی قوم ارمنی در منطقه فریدون شهر است که باید در چارچوب توسعه پایدار توریستی و با بهره گیری از طرح های بازآفرینی میراث تاریخی از آن به شیوه ای مناسب و شایسته حفاظت و بهره برداری کرد.
در نگاه جغرافیایی، جاذبه های ویژه توریستی در این روستا صرفاً به آثار تاریخی و میراثی ختم نمی گردد، بلکه این روستا با برخوداری از آب و هوای خنک، چشم اندازهای طبیعی زیبا، چشمه ها و قنات های جوشان با آب زلال و گوارا و مهم تر از همه اراضی کشاورزی وسیع در بخش توریستی طبیعی و به خصوص توریستی کشاورزی از ظرفیت های بسیار ارزشمندی برخوردار است.
محصولات کشاورزی فراوری شده در این روستا به دلیل مطلوبیت و حاصل خیزی خاک از کیفیت بسیار خوبی برخودار است که مهم ترین آن ها، محصول سیب زمینی است. هرساله در مهر ماه با روی آوردن کشاورزان به فرآیند برداشت محصول سیب زمینی، جلوه های زیبایی از کار و هنر در این روستا تداعی می گردد که می توان از این ظرفیت نیز تحت عنوان جشنواره برداشت سیب زمینی برای جذب توریست استفاده کرد.
از لحاظ زیرساخت های توریستی نیز این روستا با قرار دریافت در کنار شاه راه اصلی استان اصفهان به لرستان از جاده ارتباطی و دسترسی مناسبی برخودار بوده و دارای یک هتل آپارتمان، دو اقامتگاه بوم گردی و چندین سوئیت است که می تواند پذیرای توریستان و مسافران باشد.
شورای خلیفه گری استان اصفهان نیز به این روستا توجه خاص داشته و در حفظ آثار تاریخی و میراث ناملموس دینی و فرهنگی ارامنه در این روستا کوشش های چشمگیری انجام می دهد. مسلماً تدوین یک طرح جامع توریستی در قالب مدیریت واحد و بهره گیری از توان تمام نهادهای ذی ربط در این روستا می تواند این روستای هدف توریستی را در سطح ملی و فراملی مطرح کند.
منبع: گردشبان